Cari açık, Kasım’da artan ticaret açığıyla birlikte genişledi

Türkiye’de Kasım ayında cari işlemler dengesi, 4,06 milyar USD açık verdi. Aylık bazda açıklanan cari açık rakamı 3,56 milyar USD olan piyasa beklentisinin biraz üstünde gerçekleşirken, geçen yılın aynı dönemindeki 15 milyon USD seviyesinden artış göstermiştir. Yıllıklandırılmış bazda cari denge tarafında ise Kasım ayı itibariyle, Ekim ayındaki 33,8 milyar USD’den 38 milyar USD’ye doğru bir artış gerçekleşmiştir. Cari denge, altın ithalatındaki artış nedeniyle dış ticaret açığı genişlediği için üst üste 13. ayda da açık vermiştir.

Ödemeler dengesi üzerinde, 2020 yılı içerisinde gevşek finansal koşulların getirdiği hızlı kredi büyümesinin bir etkisi olarak dış dengede ithalat artışı kaynaklı görülen bozulmanın etkileri devam etmektedir. Net mal ticaretinin 2019 yılının aynı ayına göre 2.9 milyar USD artarak 3.84 milyar USD’ye yükselmesi, cari açıktaki genişlemede etkili olmuştur. Hizmetler dengesinde de kayıp etkisi devam etmektedir, bu kalemde de net girişler Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre 1,5 milyar USD azalarak 555 milyon USD’ye gerilemiştir. Altın ve enerjinin dışarıda bırakıldığı, çekirdek ödemeler dengesinde ise Kasım ayında 632 milyon USD fazla verilmiştir. Parasal olmayan altın kalemi, 2,57 milyar USD’lik altın ithalatının etkisiyle Kasım ayında nette 2,53 milyar USD açık vermiştir.

Finansman tarafında doğrudan yatırım kaynaklı net girişler Kasım ayında 299 milyon USD olarak gerçekleşirken, portföy tarafında 1,3 milyar USD net giriş olduğu görülmektedir. Hisse senetlerinde net alım 1,28 milyar USD olurken, borçlanma araçlarında ise 607 milyon USD’lik net alım yapılmıştır. Resmi rezervler bu dönemde 145 milyon USD düşmüştür. Merkez Bankası ve ekonomi yönetiminin değiştiği Kasım döneminden önce uygulanan TRY’yi destekleme amaçlı politikalar, kamu bankalarının dövixz satışları kaynaklı olarak rezervlerde azalmaya sebep oluyordu. Ortodoks politikaların uygulanma evresinde, rezervlerin de artırılması konusunda çalışmalar olacak, aynı zamanda cari açık finansmanında rezerv kullanımı gereksinimi oldukça azalacaktır. Ocak – Kasım 2020 döneminde cari işlemler dengesi 35,2 milyar USD açık verirken, net hata ve noksan veya kaynağı bilinmeyen sermaye hareketleri, aylık 3,02 milyar USD’lık giriş gösterdi ve bu yılın ilk 11 ayında 2,86 milyar USD net çıkışa işaret etti.

Ödemeler dengesi… Kaynak: TCMB, Bloomberg

Cari açığın 2021 yılındaki seyrinde pandemi dinamiklerinin dış ticaret dengesi ve hizmetler dengesi üzerine etkileri belirleyici olacaktır. Pandemi yılında, ithalatın ihracattan çok hızlı artmasının yansıması olarak dış ticaret açığını büyütürken, altın ithalatının da toplam ithalat içerisindeki ağırlığının arttığını gözlemlemiştik. Ana pazarlarımızın ekonomik açıdan toparlanması, ihracatımızın seyri açısından önemlidir, bu nedenle de aşılamanın global anlamdaki etkilerini izleyeceğiz. 2020’de turizm sezonunun da pandemi etkisiyle sönük geçmesinin seyahat gelirleri kalemi üzerinden hizmetler dengesi üzerine olumsuz etkisini izledik. Aşılamalarla beraber sağlanacak kademeli toparlanma, bu açıdan da önemlidir. Çünkü bu alanda sene içerisinde ilk 11 ayda yaklaşık 8 milyar USD net gelir elde edebildik. Bu tutar geçen yıl 11 aylık dönemde 24,6 milyar USD seviyesindeydi. Bu da, Aralık verileri de açıklandığında senelik bazda bu alanda 20 milyar USD’ye yakın bir kaybımızın olduğuna işaret etmektedir.

Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı